About Daphnis

Daphnis is een databank van de ambtsgebieden van de Belgische fiscale buitendiensten sinds 1796. De databank brengt de talrijke territoriale en functionele wijzigingen in kaart van de ressorten van volgende diensten:

• de gewestelijke directies van de registratie en domeinen (vanaf 1796);
• de registratie- en domeinkantoren (vanaf 1796);
• de hypotheekkantoren (vanaf 1796);
• de aankoopcomités (vanaf 1921).

De databank omvat alle gemeenten en kantoren binnen het huidige Belgische grondgebied met één of meerdere van volgende bevoegdheden:

• aankopen en onteigenen van onroerende goederen;
• beheren van onroerende goederen en invorderen van retributies voor het gebruik van domeingoederen;
• centralisering van de eigenaarsgegevens;
• invorderen van de successierechten: aangiften nalatenschap;
• opvolgen van onbeheerde nalatenschappen en vereffenen van erfloze nalatenschappen;
• registreren van burgerlijke (o.a. notariële) akten;
• registreren van onderhandse akten;
• verlenen van hypothecaire publiciteit aan onroerende mutaties (overschrijven);
• vervreemden en verkopen van onroerende goederen van de staat.

De databank is bestemd voor iedereen die, omwille van professionele, wetenschappelijke of andere redenen, wil weten welk kantoor op een bepaald moment bevoegd was voor een gemeente of wijk of welke kantoren respectievelijk bevoegd waren doorheen de tijd. Daphnis, genoemd naar een maan van de planeet Saturnus, vormt een belangrijk instrument in de ontsluiting van de fiscale archieven bestemd voor permanente
bewaring. De archiefploegen van SATURN organiseren de overdracht (vandaar de naam).

De archieven van de fiscale buitendiensten zijn van administratief en juridisch belang voor de medewerkers van de Algemene Administratie van de Patrimoniumdocumentatie (FOD Financiën). Minder bekend zijn ze bij historici, ondanks de mogelijkheden die ze bieden voor onderzoek naar:

• (groot)grondbezit of -bezitters of processen van verarming;
• de geschiedenis van bepaalde zakelijke rechten, zoals concessies, vruchtgebruik, verhuur, (erf)pacht, opstalrechten of erfdienstbaarheden;
• bezitsstructuren in het verleden en/of heden;
• bepaalde samenlevingsvormen en verkavelingen, samenvoeging van gronden en bewoningsvormen;
• tendensen in de vastgoedprijzen;
• sociaal-economische thema’s met een focus op ‘onzichtbare landschapswijzigingen’;
• de evolutie van het nationaal patrimonium;
• een specifiek openbaar bouwdossier of grote infrastructuurwerken, waarvoor eigendommen opgekocht of onteigend werden.

De archieven van de fiscale buitendiensten zijn niet allemaal openbaar. De bijzondere raadplegingsmodaliteiten vind je hier.